Metraj ve Yaklaşık Maliyet Rehberi - Modül 5: Keşif ve Yaklaşık Maliyet Dosyasının Hazırlanması - Tüm Parçaları Birleştirme Sanatı

Written by Halil İbrahim YÜCEDAL | Oct 21, 2025 10:43:47 AM

Önceki dört modülde, bir projenin kağıt üzerindeki varlığını (plan, kesit, detay) gerçek, ölçülebilir miktarlara (metraj) ve parasal değerlere (birim fiyat) dönüştürdük. Elimizde artık binlerce satırdan oluşan, her bir imalatın miktarını ve fiyatını gösteren detaylı bir tablo var.

Modül 5, bu karmaşık tablodan, karar vericilerin (yatırımcı, ihale komisyonu) hızlı ve doğru bir şekilde projeye bütçe ayırmasını sağlayacak nihai özete, yani Yaklaşık Maliyet Dosyasına ulaşma aşamasıdır.

Bu son aşama, verilerinizi sadece toplamakla kalmaz, onları mantıksal bir düzen içinde sunar ve yasal zorunlulukları (Kâr, Genel Gider, KDV) ekleyerek ihaleye çıkmaya hazır hale getirir.

I. Keşif Hazırlama: Detaydan Özete Geçiş

Metraj dökümlerinde genellikle rastgele bir sırayla listelenen imalatları, finansal ve yapısal analiz için anlamlı gruplara ayırmak gerekir.

Metrajların İş Gruplarına Göre Sınıflandırılması

Büyük projelerde on binlerce satır olabilir. Bu satırları okunaklı hale getirmek için, imalatları ana yapısal veya fonksiyonel gruplara ayırırız. Bu sınıflandırma, projenin hangi alanının bütçeyi ne kadar domine ettiğini anlamak için hayati önem taşır.

Yaygın İş Grupları Örnekleri:

  • 100: Hafriyat ve Temel İşleri

  • 200: Kaba Yapı (Betonarme, Duvarlar)

  • 300: İnce Yapı (Sıva, Kaplama, Boya)

  • 500: Mekanik Tesisat

İş Grubu İcmalleri (Özetleri) ve Keşif Özeti

  1. İş Grubu İcmali: Her bir iş grubunun (örn: Kaba Yapı) içine giren tüm poz kalemlerinin toplanarak o grubun toplam maliyetinin gösterildiği detaylı bir tablodur.

  2. Keşif Özeti: Projenin en üst düzey özetidir. Tüm İş Grubu İcmallerinden gelen ara toplamların listelendiği nihai rapordur.

İş Grubu Kodu

İş Grubu Adı

KDV Hariç Toplam Tutar (TL)

200

Kaba Yapı

5.500.000

300

İnce Yapı

3.200.000

TOPLAM (KDV ve KGİ Hariç)

12.000.000 TL

 

II. Yaklaşık Maliyet Hesabı: Nihai Fiyatın Formülü

Keşif Özeti ile ulaştığımız kârsız ve genel gidersiz maliyet, projenin sadece **"çıplak inşaat bedeli"**dir. Yaklaşık Maliyeti oluşturmak için, sektörel ve yasal zorunlu eklemeleri yapmalıyız.

Kâr ve Genel Gider (KGİ) Hesaplarının Eklenmesi

Bir müteahhit, işi yaparken sadece malzeme ve işçilik maliyetine katlanmaz. Ofis giderleri, personel maaşları, sigortalar ve elbette kâr amacı vardır.

  • Kamu İhaleleri Mevzuatı'na göre, bu iki bileşen (Kâr + Genel Gider), genellikle KDV hariç çıplak maliyetin üzerine %25 olarak eklenir (bu oran mevzuata göre değişebilir).

(KGİ Tutarı) = Keşif Özeti Toplamı x 0.25

(KDV Hariç Yaklaşık Maliyet) = Keşif Özeti Toplamı + KGİ Tutarı

III. İhale Dosyası ve Raporlama Esnekliği

Yaklaşık Maliyet, idarenin bütçesini belirlerken, aynı zamanda ihaleye giren firmaların tekliflerini değerlendirmek için de bir referans noktasıdır.

Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması (ADTS) Mantığı

Teklifi, idarenin belirlediği eşiğin altında kalan yüklenici firmalar Aşırı Düşük Teklif Sorgulamasına (ADTS) tabi tutulur. Bu, müteahhidin verdiği fiyatla işi nasıl yapacağını, hangi rayiçleri kullandığını ve nerede kâr edeceğini kanıtlamasını zorunlu kılar.

ADTS, sadece düşük fiyat vermenin değil, o fiyatın arkasındaki sağlam finansal analizi belgeleme zorunluluğu getirir.

Approx ile Raporlama Esnekliği: Detaylara Hükmedin

Geleneksel yöntemlerde hazırlanan keşif raporları genellikle tek bir statik Excel çıktısından ibarettir. Ancak modern proje yönetiminde, farklı paydaşların (finans, tasarım, saha ekibi) farklı formatlarda raporlara ihtiyacı vardır.

Approx, bu ihtiyaca çözüm getirerek, projenizin maliyetini birden fazla boyutta analiz etmenize olanak tanır:

  • Kat Bazlı Raporlama: Her bir katın (Bodrum, Zemin, Normal Katlar) toplam maliyetini ve m² birim maliyetini anında görmenizi sağlar.

  • Bina Bazlı Raporlama: Birden fazla blok içeren büyük projelerde (Kampüs, Toplu Konut vb.), her bir binanın bütçe yükünü ayrı ayrı raporlar.

  • Mahal Bazlı Raporlama: En detaylı kontrol seviyesidir. Her bir odanın (Mutfak, Banyo, Ofis) hangi imalattan ne kadar pay aldığını göstererek tasarım kararlarının maliyet etkisini analiz etmenizi sağlar.

  • Özelleştirilebilir Rapor Çıktıları: Hazır keşif özetleri, pursantaj (yüzdelik) raporları ve detaylı metraj çarşafları gibi çıktılarla, Excel dosyasıyla uğraşmadan, doğrudan ihale dosyasına konulabilecek formatları alırsınız.

Bu esneklik, projenin bütçe kontrolünü son derece kolaylaştırır ve risk yönetiminde kritik bir rol oynar.